کلیات دی اریتور
دی اریتور دستگاهی است برای هوازدایی که در سیستم تولید بخار برای حذف گازهای محلول در آب (〖  O〗_2,  〖CO〗_2 ) به کار می رود. وظیفه دیگر دی اریتور پیش گرم کردن آب تغذیه دیگ می باشد.
در دی اریتور, بخار و آب در تماس مستقیم با یکدیگر قرار می گیرند. بنابراین طبق قوانین سیالات, فشار جزئی  بخار در آب افزایش می یابد و در نتیجه فشار جزئی سایر گازهای محلول در آب گاهش می یابد و بدین ترتیب گازها از آب جدا می شود. لازم به ذکر است افزایش دمای آب نسبت مستقیم با کاهش گازهای محلول در آب دارد. گرم کردن آب تا 82℃ مقدار اکسیژن را به کمتراز2 ppm کاهشمیدهد. و در نقطه جوش آب (100℃)این مقدار به  0.007 ppmمی رسد.
 علت استفاده از دی اریتور
اگر آب ورودی به دیگ بخار, سرد باشد در هنگام ورود به دیگ, شوک حرارتی ایجاد می شود و باعث آسیب رسیدن به دیگ می شود و همچنین عدم استفاده از دی اریتور موجب می گردد گازهای محلول در آب نتواند از آب خارج شود و در دیگ خوردگی اتفاق می افتد.
وجود 〖  O〗_2باعث خوردگی و وجود 〖CO〗_2 موجب کاهش PH آب و اسیدی شدن آب می شود و همچنین فرآیند خوردگی توسط 〖  O〗_2 سرعت می گیرد.
در فرآیندهایی که بخار به منظور بوزدایی (Stripping) استفاده می شود وجود اکسیژن نه تنها عمل بوزدایی را مختل می کند, بلکه در اثر اکسیداسیون در محلول ایجاد بو خواهد نمود. (نظیر فرآیند تولید روغن نباتی).
زمانی که دی اریتور به هر دلیلی قادر به جداسازی گازهای محلول به نحو مطلوب نباشد می توان از مواد شیمیایی همچون هیدرازین و سولفات سدیم جهت مطلوب سازی نتیجه فرآیند استفاده کرد. در مواقعی که نمی توان از مواد شیمیایی استفاده کرد می بایستی از دی اریتورهای تحت فشار استفاده کرد.
وجود دی اریتور زمانی که میزان برگشت کندانس از 25% آب تغذیه دیگ بیشتر و دمای آن نیز از 110℃ بیشتر باشد الزامی است.
به ازای هر 10℉ افزایش دمای آب ورودی به دیگ, توسط دی اریتور تقریبا 1% از مصرف سوخت سیستم کم می شود.
 
جزئیات اساس کار دی اریتور های شرکت آذر دما گستر
سیستم دی اریتور دارای شش مدار پاپینگ میباشد که طرز عملکرددی اریتوردر این شش مدار توضیح داده میشود.
وظیفه اصلی دی اریتور حذف گازهای نامحلول و غیر قابل میعان وپیش گرمایش آب تغذیه دیگ می باشد.
    جریان آب کندانس برگشتی
بعد از عبور کندانس برگشتی از مدار پاپینگ سیال وارد برجهوازدایی شده و توسط اسپری ولو روی پکینگ ها اسپری میشود, سیال از لحظه اسپری شدن با بخار در تماس مستقیم میباشد که اصلی ترین عامل جدایی گازهای نامحلول از آب میباشد. بعد از اسپری شدن آب روی پکینگ ها, سیال به صورت قطره ای در داخل برج هوازدایی به طرف پایین حرکت کرده و وارد اسکرابر میشود. ودر یک جریان متلاطم با بخار, گازهای نا محلول خود را از دست می دهد, همچنین در این فعل وانفعالات آب و بخار تبادل حرارت کرده و آب از نظر درجه حرارت برای ورود به دیگ بخار به مشخصات مطلوب می رسد.

جریان بخار به دی اریتور
بخار از دیگ خارج شده و با فشار بالا به سمت دی اریتور حرکت میکند, به علت اینکه دی اریتور برای انجام وظیفه خود میبایستی در فشار کاری پایین کارکند (1~1.5 bar), بخار قبل از ورود به دی اریتور در مدار پایپینگ بخاراز شیر فشارشکن عبور کرده و فشار بخار تا حد مطلوب کاهش مییابد,بخار تقلیل فشار یافته ازسه نازل جداگانه وارد دی اریتور میشود.
    ورود از نازل به سمت اسکرابر :
بخار بعد از تقلیل فشار از نازل بالای مخزن ذخیره دی اریتور وارد دستگاه میشود و سپس وارد اسکرابر شده واز داخل اسکرابر به طرف بالا جریان پیدا میکند, در مسیر خروج بخار از اسکرابر دو سیال بخار و آب درتلاطم با یکدیگر در تماس قرار میگیرند که این امر باعث جدا شدن گازهای نامحلول در آب می شود.
    ورود از نازل پایین به سمت لوله اسپری ته مخزن:
بخار از نازل پایین دی اریتور وارد لوله  اسپری بخار شده و  از طریق سوراخ های ریز روی لوله به داخل مخزن منتقل میشود.
این عمل موجب میشود گازهایی که در اسکرابر از آب جدا نشده اند, جدا شونده و همچنین عمل پیش گرمایش نیز انجام میشود.
    ورودی بخار به داخل برج هوازدایی:
بخار تقلیل فشاریافته از طریق یک لوله با سایز کوچک وارد برج هوازدایی میشود, این عمل به منظورآن است که گازهای نامحلول آب از آن جدا شده و به همراه مقدارکمی از بخار مخلوط و داغ ترشده و چگالی آنها کاهشمی یابد تا عمل خروج گازها از طریق ونت را سهولت بخشد, این عمل همچنین باعث بالا رفتن دمای داخل برج هوازدایی شده و عمل هوازدایی را در داخل برج تسریع میبخشد.
    جریان سرریز (Over Flow) و تخلیه (Drain)
زمانی که سطح آب درون مخزن دی اریتور از سطح مجاز بالاتر رفت, شیر برقی نصب شده در خروجی مسیر سرریز, از سطح بالای لول گیج فرمان گرفته ومسیر را بازمیکند و مقدار آب اضافی داخل مخزن تخلیه میشود.
همچنین مسیر تخلیه زیر مخزن  دی ارتیو جهت تخلیه آب داخل مخزن در زمان سرویس و همچنین عمل زیر آب زنی برای تخلیه مواد ته نشین شده داخل مخزن در مدار قرار میگیرد.
    جریان خروجی دی اریتور (آب تغذیه دیگ)
خروجی دی اریتور متشکل از یک فلنج, یک شیر و یک لوله به ارتفاع حدود 10 سانتی متر از کف مخزن است که قرار گیری آن درون مخزن چند علت دارد.
1.این قطعه از تشکیل گردابه در درون مخزن جلوگیری میکند.
2. چون این قطعه دارای ارتفاع است از ورود مواد ته نشین داخل مخزن به درون مدار مکش پمپ ونتیجتا دیگ بخار جلوگیری میکند.

 
معرفی دی اریتورهای شرکت آذر دماگستر
دی اریتورهای تولیدی شرکت آذر دماگستر با دو طراحی متفاوت در دو نوع با برجک هوازدا (Dome) که دارای پنج عدد سینی داخل برجک می باشد که طی سه مرحله هوازدایی, راندمان دستگاه را افزایش میدهد. و نوع دوم با شیر اسپری و فاقد برجک هوازدایی می باشد.

مشخصات عمومی دی اریتور آذر دماگستر
طراحی شده طبق استاندارد
ظرفیت  1,000 ~ 18,000 Litter
راندمان بالا, کیفیت بالا, زیبایی در طراحی
دارای گواهینامه تایید نقشه و پلاک بازرسی کنترل کیفیت
بازرسی تمام مراحل ساخت توسط واحد کنترل کیفیت
ایزولاسیون بدنه با پشم سنگ و کاوراسیون با ورق استنلس استیل
دارای هندهول و منهول جهت سرویس و بازرسی دستگاه.
 
محاسبات
ظرفیت دی اریتور بستگی به عواملی همچون: ظرفیت دیگ بخار, مقدار آب جبرانی سیستم, مقدار کندانس برگشتی, نوع کاربری سیستم بخار و .... دارد.
همچنین لازم به ذکر است, در سیستم هایی که به صورت ممتد بخار مصرف نمیکنند دی اریتور می بایستی بتواند حدود10 دقیقه آب جبرانی دیگ را جبران نماید. یعنی حدود1/6ظرفیت بخار تولیدی دیگ.

مهمترین پارامترها در انتخاب دی اریتور
    قابلیت جداسازی گازهای محلول در آب
    دبی خروجی
    حجم مخزن
    فشار کاری

ارتفاع نصب
برای محاسبه حداقل ارتفاع سطح آب دی اریتور جهت نصب و جلوگیری از کاویتاسیون در پمپ از رابطه زیر استفاده می شود.

 : ارتفاع نصب دی اریتورH
 : تلفات خط مکش پمپH_L
 : فشار آب متناسب با دمای دی اریتورP_v
 : چگالی آب در دمای دی اریتورρ
 : شتاب ثقلیg
 : حداقل ارتفاع خالص مکش مورد نیاز پمپ〖NPSH〗_reg
 : فشار مطلق محیطP_a
توجه: حداقل ارتفاع سطح آب دی اریتور نیم متر بالاتر از ورودی آب تغذیه دیگ می باشد. 
 
مشخصات فنی دی اریتورهای شرکت آذر دماگستر 
اجزای تشکیل دهنده دی اریتور
    ورودی کندانس برگشتی و آب تغذیه جبرانی
    شیر اسپری
    برج هوازدایی
    سینی یا پکینگ
    ورودی بخار
    هندهول
    فشارسنج
    شیر اطمینان
    خلا شکن
    سر ریز
    ترموستات
    شیر تخلیه
    پایه (سَدِل)
    منهول
    فشارسنج
    ترمومتر
    خروجی دی اریتور
    محل تزریق مواد شیمیایی
    نازل نصب لول گیج مغناطیسی
    لوله اسپری بخار
    مخزن ذخیره دی اریتور
    قلاب
    نظیف کننده یا اسکروبِر 
باید و نبایدهای دی اریتور و نصب و راه اندازی آن
    دی اریتور در ارتفاعی بالاتر از دیگ نصب شود. (از آنجایی که دمای آب دی اریتور بالا و حدود 85 ~ 105 ℃ می باشد, پس به منظور جلوگیری از کاویتاسیون بایستی نسبت به پمپ تغذیه دیگ در ارتفاع نصب شود. نحوه محاسبات دی اریتور در قسمت محاسبات ارائه شده است.) ارتفاع نصب دی اریتور به صورت تجربی حدود 0.5 m بالاتر از ورودی تغذیه دیگ بخار می باشد.
    دی اریتور بایستی بر روی فوندانسیون مناسب نصب گردد.
    بدنه بایستی با عایق مناسب عایق کاری شود.
    بر روی لوله بخار ورودی به دی اریتور یک شیر کاهنده فشار که فشار بخار را تا حدود 1 bar کاهش دهد, نصب گردد.
    لوله های تخلیه گازها (Air Vent) بایستی به بیرون از فضای موتورخانه هدایت شود.
    برای جلوگیری از افزایش بیش از حد آب کندانس درون مخزن دی اریتور و جوشش آن و وقوع کاویتاسیون در پمپ تغذیه دیگ, یک عدد ترموستات مستغرق روی مخزن دی اریتور نصب می گردد تا دبی بخار ورودی به دی اریتور را کنترل نماید.

راه اندازی
    بعد نصب تجهیزات و تمامی اتصالات بر روی دی اریتور توسط شخص متخصص و نصب دستگاه بر روی فوندانسیون و ساپورت مناسب مراحل زیر را به ترتیب انجام می دهیم.
    دیگ را به صورت دستی آبگیری می کنیم.
    دی اریتور را آبگیری میکنیم
    مشعل دیگ را روشن می کنیم.
    تمام شیرهای دی اریتور را باز می کنیم.
    بعد از تولید بخار, سیستم پیش گرمایش و هوازدایی دی اریتور به صورت خودکار راه اندازی خواهد شد.

توجه: تمام مراحل نصب و راه اندازی توسط نماینده شرکت یا شخص متخصص و واجد شرایط انجام گردد.
 
نگهداری
    جهت تخلیه رسوبات ته نشین شده در مخزن دی اریتور شیر تخلیه (Drain) را روزانه یک بارو یا بر حسب نیاز سیستم نسبت به سختی آب سیستم و مقدار مواد ته نشین شده در دستگاه و به تشخیص اوپراتور در بازه های زمانی مناسب باز کنیم تا در اثر تلاطم ایجاد شده در کف مخزن دی اریتور مواد ته نشین شده در کف مخزن تخلیه گردد.
    کنترل دمای ترموستات
    کنترل و تست کارکرد شیر اطمینان
    کنترل خلا شکن
    باز و بسته کردن شیر برداشت دی اریتور
    کنترل سطح آب درون دی اریتور توسط لول گیج
    باز کردن شیر تخلیه لول گیج و اطمینان از صحت کار لول گیج
    کنترل شیرهای ونت و اطمینان از باز بودن به میزان مناسب و تنظیم شده.
 
ایرادات دی اریتور
1. اکسیژن بالای موجود در سوپاپ ها
1. High oxygen ineffluent
2.عدم حذف کامل اکسیژن و نیاز به استفاده از مواد شیمیایی
2. Excess chemical scavenger use
3.خروج اضافی بخار از ونت
3. Excess vent stream(too high a plume)
4.سرو صدای اضافی و لرزش
4. Excess noise and/or vibration
5.خروج آب از ونت
5. Water out of the vent
6.عدم گرمایش کافی
6. Insufficient heating
7.ناپایداری جریان و کنترل سطح
7. Unstable flow level control
8.خوردگی داخلی
8. Signs of internal corrosion

 
ونت در دی اریتور
بخار به عنوان عامل جدا کننده گازها, با کاهش فشار جزئی گازها توسط بخار درون دی اریتور وظیفه ی خود را انجام میدهد.برای حذف این گازها میتوان از روش های متفاوتی استفاده کرد.
در دی اریتور بایستی گازها غیر قابل میعان از سیستم خارج شود این تخلیه به همراه درصد کمی از بخار همراه است.
با توجه به هزینه بالای بخار, شیر ونت دی اریتور بایستی بررسی شود و اطمینان حاصل شود تخلیه بیش از حد از بخار در حال وقوع نباشد.
تحقیقات نشان داده سالانه معادل صدها هزار دلار خسارت به دلیل هدر رفتن بیهوده بخار از دی اریتور به مصرف کنندگان تحمیل میشود.
به طور معمول تولیدکنندگان دی اریتور از یک مکانیزم مشابه برای تخلیه گازهای غیر قابل میعان استفاده می کنند.
یک روزنه یا یک شیر دستی با یک سوراخ کوچک در دروازه برای تخلیه مداوم این گازها, میبایستی این روزنه در بالاترین نقطه دی اریتور نصب گردد.این جانمایی برای از بین بردن امکان به تله افتادن گازهای غیرقابل میعان در فرایند دی اریتور میباشد.
سوپاپ دستی بهترین وسیله برای تخلیه حجم زیادی از گازهای غیرقابل میعان می باشد
سوپاپ دستی یک دستگاه ساده است که در مقابل حجم زیادی از گازها ی غیرقابل تراکم مقاومت دارد
بهره برداری از شیرتخلیه بایستی قسمتی از دستورالعمل کاری اوپراتور باشد.

 
محاسبات مربوط به حجم خروجی گازها از دی اریتور
Vent Rate : نرخ تخلیه از دی اریتور [lb⁄hr]
Pa : فشار مطلق دی اریتور [psig]
D : خروجی دی اریتور [in]
ظرفیت عبور شیر خروجی  دی اریتور حداقل 1% از ظرفیت دی اریتور میباشد.
در زمان استفاده از دی اریتور توجه داشته باشد حداقل میزان از دست دادن بخار مورد نیاز در کل عملیات  و نیز در حین عملیات, بخار غیر ضروری از سیستم خارج نشود.
چند توصیه برای رسیدن به بهترین میزان بهره برداری از دی اریتور.
بازرسی چشمی از روزنه ونت در بهره برداری از دی اریتور .
بهره برداری از مکانیزم بخار به وسیله سایزینگ صحیح.
استفاده از یک شیر سوزنی فولادی ضد زنگ به جای یک شیر دروازه ای برای رسید به بهترین کارایی.

 
توصیه های ایمنی
    اول ایمنی بعد کار.
    هنگام نصب, راه‌اندازي و تعميرات از وسايل ايمني شامل عينك - كفش - دستكش استفاده نمايید.
    نصب و راه اندازی باید مطابق دستورالعمل شرکت سازنده انجام گیرد.
    كارهاي مربوط به تابلوي برق دستگاهها و اتصالات الكتريكي الكتروموتور و كنترلها بايد توسط افراد آموزش ديده و آگاه به اصول برق صنعتي انجام شود هرگز انجام اينگونه مسئوليت ها را به افراد غير متخصص محول نكنيد.
    در هنگام زیرآب زدن دیگ و دی اریتور و زمان تست شیر اطمینان مواظب سوختگی های ناشی از خروج سیال گرم باشید.
    لوله کشی و اتصالات را کنترل کنید تا به طور صحیح نصب شده باشند.
    از نصب صحیح کنترلرها و شیرآلات و جهت مناسب آنها اطمینان حاصل کنید.
    در زمان راه اندازی شیرهای تخلیه را به طور کامل باز کنید تا گازها سریعا از برج خارج شود.
    از سالم بودن شیرهای برقی اطمینان حاصل کنید.
    از عملکرد صحیح شیر فشار شکن اطمینان حاصل نمایید.
    از عملکرد صحیح شیر اطمینان مطمئن شوید.
    در هنگام نصب به تمام تذکرات نماینده ی شرکت توجه کنید.